فئودُر داستایوسکی
می‌توان دنیا را به پیش و پس از او تقسیم کرد. قهرمانان‌اش با همه دیدار کردند: خدا و اهریمن، اعدام و بهشت. سازندگان امروز ما از او تاثیر گرفتند: نیچه و فروید.
از آغاز در سینما بازآفرینی شد. تمهیدات سینمایی مدیون اوی‌اند: گفتار متن و صدای ذهنی.
عجیب‌ترین‌ها، روایت‌های درونی بدون کنش، در همه‌ی سنت‌ها: شب‌های روشن. قهرمانان‌اش در کالبد شمایل‌ها جاخوش کردند: دیتریش و اشترنبرگ. فرناندو ری و بونوئل. الکساندر ایثار تارکُفسکی، چهار فیلم برسُن…
فضاهای سینمایی از او آمدند: کشش مقاومت‌ناپذیر به بزه در نزدِ ما/بینندگانِ هیچکاک. سبک‌های سینمایی: اکسپرسیونیسم، رآلیسم شاعرانه… و گونه‌ها: noir؛ و جنایت و مکافات که بومی شد: هند، مکزیک و ایران…
او تنها در دوره‌ی نخست، بت‌وارگی، سینما حضور نداشت. در قهرمانان دهه‌ی هفتاد م. به‌بعد: تروایس راننده تاکسی (شریدر و اسکرسیسی) و تارانتینویی‌ها… چون به‌زیر پوست سینما خزید. شاید چون زندگی‌اش یک فیلم بود؛ و شاید
چون می‌دانست “انسان” چیست.
نویسنده، پژوهشگر و منتقد سینما