ناتاریخ سینما
ناتاریخ سینما رویکردی فراتاریخی است برای فهم منشأ ادراک تصویری انسان و تداوم فرهنگی تصویر؛ از آتش و آیین و سایه تا بینندگی مدرن. در این نظریه، سینما نه صرفاً «اختراع»، بلکه ادامهٔ تجربهٔ دیدن است؛ جایی که نور، حرکت و روایت در ذهن انسان به ادراک سینمایی بدل می‌شوند.
معنا و پیش‌زمینه
ناتاریخ سینما روایت تقویمی را کنار می‌گذارد و به خوانش پدیدارشناسانه از «تماشا» می‌پردازد: غار، شعله، و آسمانِ پرستاره نخستین فضاهای سینمایی‌اند؛ جایگاهی که انسان «ادراک» را تجربه می‌کند. این ایده هم‌خانوادهٔ نظریهٔ بینندگی و تقسیم‌بندی سینمایی است و مسیر پیوستهٔ تصویر را دنبال می‌کند.
تصاویر مفهومی
.png)
گالری کامل تصاویر در ویکی‌مدیا کامنز: Commons
Notahistory of Cinema
Notahistory of Cinema is a meta-historical framework that reinterprets the origins of cinema as a continuum of human visual perception—from ritual firelight and shadow to modern spectatorship. Cinema is read here not merely as an invention, but as a continuation of how the mind encounters light, movement, and story.
Meaning & Background
This approach replaces a chronological narrative with a phenomenology of viewership: the cave, the flame, and the starry sky are the earliest cinematic spaces where perception emerges. The idea aligns with Viewership Theory and Cinematic Taxonomy, tracing the cultural-bio continuum of image-making.
Conceptual Illustrations
Full Commons gallery: Commons
منابع و پیوندها
- درگاه رسمی: alirezakaveh.com
- Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0): گالری رسمی —
🔸 مقدمه
ناتاریخ سینما مفهومی نظری است که توسط علیرضا کاوه به‌عنوان رویکردی فراتاریخی برای فهم پیدایش سینما و ادراک تصویری انسان مطرح شده است.
این نظریه برخلاف روایت‌های خطی تاریخ سینما، بر تداوم فرهنگی و زیستی تصویر تأکید دارد: از لحظه‌ی رویارویی انسان با آتش و سایه، تا پیدایش بینندگی مدرن.
کاوه در این نظریه، به‌جای نگاه صرفاً تکنولوژیک یا صنعتی، منشأ سینما را در نور، آیین، و ساختار ذهنی تماشاگر جست‌وجو می‌کند. ناتاریخ سینما از دل نظریه‌ی بینندگی و تقسیم‌بندی سینمایی او برآمده است و تلاش دارد مسیر ادراک تصویری انسان را در طول هزاران سال – از غار تا تصویر متحرک – بازخوانی کند.
🔸 پیش‌زمینه و معنا
در ناتاریخ سینما، مفهوم «تاریخ» به معنای تقویمی یا خطی آن کنار گذاشته می‌شود و جای خود را به درکی پدیدارشناسانه و آیینی از تجربه‌ی دیدن می‌دهد.
در این نگاه، انسان نخستین نه تنها مشاهده‌گر، بلکه آفریننده‌ی تصویر است.
شعله‌ی آتش، سایه‌ی بدن، و آسمان پرستاره – نخستین پرده‌های نمایش‌اند که در آن، ذهن انسان معنا را از نور و حرکت استخراج می‌کند.
🔸 تصاویر مفهومی
مجموعه‌ای از سه تصویر مفهومی برای نمایش مسیر ناتاریخ سینما:
تصویر شرح کوتاه
🪔 Persian Magic Lantern (فانوس خیال ایرانی) بازنمایی مفهوم تصویر آیینی و سایه به‌عنوان پیش‌درآمد سینما.
🔥 Prehistoric Firelight Cinema لحظه‌ی نخستِ ادراک نور و سایه در غار – تولد بینندگی.
🌌 Notahistory of Cinema (Constellation View) نگاه از درون غار به آسمان و صور فلکی – نخستین پرده‌ی جهان.
تمام تصاویر با مجوز آزاد در ویکی‌مدیا کامنز در دسترس‌اند:
🔗 گالری رسمی آثار در Wikimedia Commons
🔸 نتیجه‌گیری
ناتاریخ سینما رویکردی است برای فهم سینما به‌مثابه‌ی ادراک، نه اختراع.
در این دیدگاه، انسان پیش از آنکه دوربین بسازد، تماشاگر جهان بوده است؛
و سینما نه آغاز، بلکه ادامه‌ی آیین نگاه کردن است.
🔸 منبع رسمی
این نظریه بخشی از پروژه‌ی گسترده‌تر «نظریه‌ی بینندگی» و «تقسیم‌بندی سینمایی» است.
برای اطلاعات بیشتر:
🔗 درگاه رسمی علیرضا کاوه (alirezakaveh.com)
🟥 English Version
🔸 Introduction
Notahistory of Cinema is a meta-historical framework developed by Alireza Kaveh to reinterpret the origins of cinema and human visual perception.
Instead of viewing cinema as a modern technological invention, this theory treats it as the continuation of a cultural and biological lineage of imagery — from the ritual firelight and shadow to the modern spectator’s gaze.
🔸 Background and Meaning
In this approach, history is not chronological but phenomenological.
The cave, the flame, and the starry sky are the first cinematic spaces — sacred stages where humanity learned to see.
Here, cinema is not the result of machines but of the human mind’s encounter with light, movement, and story.
🔸 Conceptual Illustrations
Three conceptual images represent this theoretical continuum:
Image Description
Persian Magic Lantern Ritual image projection as the mythic precursor to cinema.
Prehistoric Firelight Cinema The birth of perception in the cave — the first act of viewership.
Notahistory of Cinema (Constellation View) The gaze from the cave toward constellations — the sky as the first cinematic screen.
🔗 Official Wikimedia Commons gallery
🔸 Conclusion
Notahistory of Cinema invites us to rethink cinema as perception, not invention —
a mirror of the human condition that has always existed between light and shadow.